محسن شعبانی صمغ آبادی
چکیده
در اکثر زبانهای طبیعی اسمهای عام به دو ردهی شمار و ناشمار تقسیم میشوند. میان این دو رده از اسمها هم تمایز نحوی برقرار است و هم تمایز سمنتیکی. در این میان اما یک تمایز نحوی بارزتر از دیگران است: اسمهای شمار میتوانند با معرّفهای عددی همراه شوند. برای مثال، در زبان فارسی میتوان از «دو دلفین» یا «سه درخت» سخن گفت، ...
بیشتر
در اکثر زبانهای طبیعی اسمهای عام به دو ردهی شمار و ناشمار تقسیم میشوند. میان این دو رده از اسمها هم تمایز نحوی برقرار است و هم تمایز سمنتیکی. در این میان اما یک تمایز نحوی بارزتر از دیگران است: اسمهای شمار میتوانند با معرّفهای عددی همراه شوند. برای مثال، در زبان فارسی میتوان از «دو دلفین» یا «سه درخت» سخن گفت، اما واژههایی همچون «برنز» یا «آب» را نمیتوان بدینسان شمرد. در سویهی سمنتیکی، بنابر تفسیر شیئی، یک شیء متفرد—یعنی یک دلفین—میتواند جملهی «x دلفین است» را صادق گرداند. اما—دستکم در اغلب موارد—جملهی «x آب است» را یک شیء متفرد صادق نمیکند، بلکه «جمعی» از ذرّهها، قطرهها، مولکولها و بهمانندآن است که چنین نقشی را برعهده دارند. پرسش محوری این است که سرشت این «جمع» چیست: آیا این «جمع» یک مجموعهی انتزاعی است یا یک کل انضمامی متشکل از اجزاء؟ برایناساس، دو رویکرد مبتنی بر نظریهی مجموعه و پارشناسی (نظریهی جزء و کل) وجود خواهد داشت. در نوشتار کنونی نخست دشواریهای پیشروی هر دو رویکرد را بررسی کردهایم و سپس نشان دادهایم که رویکرد مبتنی بر پارشناسی با قدری جرحوتعدیل میتواند از پس چالشهای پیشرو برآید.
محسن شعبانی صمغ آبادی؛ لطف الله نبوی؛ سید محمد علی حجتی
چکیده
عبارتهای جمعی بخشی از زبان روزمره و حتی زبان علمی هستند. برای تعیین مرجع یا ارزش سمانتیکی عبارتهای جمعی دو رویکرد وجود دارد: رویکرد مفردگرا و رویکرد جمعگرا. طبق رویکرد مفردگرا، مرجع یک عبارت جمعی یک شیء مفرد مجتمع است. این واحد مجتمع میتواند یک کلاس یا یک جمع پارشناختی باشد. طبق رویکرد جمعگرا، عبارت جمعی به یک واحد جمعی ارجاع ...
بیشتر
عبارتهای جمعی بخشی از زبان روزمره و حتی زبان علمی هستند. برای تعیین مرجع یا ارزش سمانتیکی عبارتهای جمعی دو رویکرد وجود دارد: رویکرد مفردگرا و رویکرد جمعگرا. طبق رویکرد مفردگرا، مرجع یک عبارت جمعی یک شیء مفرد مجتمع است. این واحد مجتمع میتواند یک کلاس یا یک جمع پارشناختی باشد. طبق رویکرد جمعگرا، عبارت جمعی به یک واحد جمعی ارجاع ندارد، بلکه جمع بودن وصف خودِ ارجاع است. رویکرد جمعگرا به عبارتها اجازه میدهد که همزمان به چندین شیء ارجاع داشته باشند. هدف نوشتار حاضر صورتبندی منطقی عبارتهای جمعی است. برای نیل به این هدف، ما ابتدا به معرفی نظریهی جزء و کل (پارشناسی) میپردازیم، سپس اصلاحاتی در این نظریه اعمال میکنیم. درنهایت، ما یک رویکرد مفردگرای مبتنی بر پارشناسی را به کار خواهیم گرفت، رویکردی که بجای استفاده از مفاهیم انتزاعیای همچون مجموعهها یا کلاسها از اشیاء انضمامیای همچون ترکیبهای پارشناختی بهره میبرد. نشان خواهیم داد که یک رویکرد مفردگرای پارشناختی قادر است یک سمانتیک به حد کافی قوی برای عبارتهای جمعی فراهم کند.